açmak

-i, -ar

1) Bir şeyi kapalı durumdan açık duruma getirmek

Kapıyı açan hizmetçi benim kadın olduğumu anlamadı.

- S. F. Abasıyanık

2) Bir şeyin kapağını veya örtüsünü kaldırmak

Örtüyü açmaya mecburum.

- R. H. Karay

3) Engeli kaldırmak

Karla kapanan yolu açmak.

4) Sarılmış, katlanmış, örtülmüş veya iliklenmiş olan şeyleri bu durumdan kurtarmak

Kadın hamalı dışarı çıkardı, sonra çantasını açıp birkaç lira çıkardı.

- M. Ş. Esendal

5) Bir şeyi, bir yeri oyarak veya kazarak çukur, delik oluşturmak

6) Tıkalı bir şeyi bu durumdan kurtarmak

Tıkanmış boruyu açmak.

7) Çevresini genişletmek

Anıtın çevresini açmak.

8) Birbirinden uzaklaştırmak

Kollarını açtı.

9) Yarmak

Çıbanı açmak.

10) Düğümü veya dolaşmış bir şeyi bu durumdan kurtarmak

Yumağı açmak.

11) Bir toplantıyı başlatmak

12) Bir kuruluşu, bir iş yerini işler duruma getirmek

Bu heykeli açmak için bir seneden beri münasip bir fırsat kollanıyordu.

- R. N. Güntekin

13) Bir aygıtı, bir düzeneği çalışır duruma getirmek

Elektriği açmak.

Radyoyu açmak.

14) Alışverişi başlatmak

Bakan, tütün piyasasını açtı.

15) Rengin koyuluğunu azaltmak

Bu boyayı biraz daha açmalı.

16) Yakışmak, güzel göstermek

Bu renk odayı açtı.

17) Ferahlık vermek

18) Beğenmek

Burası beni açmadı, başka yere gidelim.

19) Bir konu ile ilgili konuşmak

20) -i, -e Avunmak veya danışmak için söylemek, içini dökmek

Size derdimi açmaya geldim.

- F. R. Atay

21) nsz Yapmak, düzenlemek

Sınav açmak.

22) nsz Ayırmak, tahsis etmek

Senin için üst katta bir oda açtık.

23) Görünür duruma getirmek

Kollarını, göğsünü açmış.

24) nsz Bulutların dağılmasıyla gökyüzü aydınlanmak

25) Satranç, poker vb. oyunları başlatmak

26) nsz, mec. Geçit vermek

Evin arka tarafına geçmek için kapı açtık.

27) mec. Sıkılganlığını, utangaçlığını gidermek

Öğretmen sürekli konuşuyor, öğrenciyi açmak istiyordu.

28) esk. Savaşla almak, fethetmek

Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller

- aç gözünü, açarlar gözünü

- açma sırrını dostuna, o da söyler dostuna

- açtı ağzını, yumdu gözünü